BỆNH HEN

Hen là một bệnh mạn tính xảy ra khi các nhánh phế quản trong phổi bị viêm. Khi đó cơ của thành phế quản sẽ co thắt và các tế bào tiết ra nhiều chất nhày càng làm cho phế quản bị chít hẹp, dẫn đến tình trạng thở khò khè và khó thở.

Dấu hiệu và triệu chứng

· Các cơn khó thở và thở khò khè, giữa các cơn bệnh nhân có thể hoàn toàn bình thường.

·Rối loạn giấc ngủ do khó thở, ho hoặc thở khò khè.

· Tức hoặc đau ngực

·Cần dùng thuốc giãn phế quản

·Giảm vận tốc lưu lượng đỉnh khi đo bằng lưu lượng đỉnh kế, một thiết bị rẻ tiền cho phép đo chức năng phổi.

· Trẻ em thường có tiếng rít hoặc khò khè khi thở ra và có những cơn co thắt gây ho.

Nguyên nhân

Bệnh hen có lẽ là do sự kết hợp của các yếu tố môi trường và di truyền. Bệnh dễ xảy ra hơn ở người có tiền sử gia đình bị bệnh và bản thân mẫn cảm với các dị nguyên hoặc chất gây kích ứng trong môi trường. Thường xuyên bị nhiễm trùng hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc một số dị nguyên có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh.

Xét nghiệm và chẩn đoán

Bệnh hen có thể rất khó chẩn đoán. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể từ nhẹ đến rất nặng và giống với nhiều bệnh khác, bao gồm khí phế thũng, suy tim ứ huyết và bệnh ở dây thanh âm. Để loại trừ những bệnh này, cần dựa vào tiền sử bệnh, khám thực thể và xét nghiệm chức năng phổi.

Hai công cụ phổ biến nhất để đo chức năng phổi là:

·Phế dung kế. Thiết bị này đo thể tích không khí thở ra hết sức sau khi hít vào hết sức, nó cho thấy bệnh nhân có thể đẩy không khí ra khỏi phổi nhanh đến mức nào.

· Lưu lượng đỉnh kế. Loại máy này có thể sử dụng tại nhà để giúp phát hiện tăng tắc nghẽn đường hô hấp trước khi có biểu hiện triệu chứng. Nếu thống số thấp hơn bình thường, thì đó là dấu hiệu cơn hen sắp xảy ra.

Xét nghiệm chức năng phổi thường được tiến hành trước và sau khi dùng thuốc giãn phế quản. Nếu chức năng phổi được cải thiện sau khi dùng thuốc, nhiều khả năng bệnh nhân bị hen.

Điều trị

Phần lớn bệnh nhân được điều trị bằng phối hợp thuốc kiểm soát bệnh lâu dài và thuốc cắt cơn nhanh. Các nhóm thuốc chính dùng điều trị hen là:

· Thuốc kiểm soát bệnh lâu dài, được dùng thường xuyên để kiểm soát các triệu chứng mạn tính và phòng ngừa cơn hen.

·Thuốc cắt cơn để giảm nhanh các triệu chứng trong cơn hen.

· Thuốc điều trị hen dị ứng làm giảm sự mẫn cảm của cơ thể với một dị nguyên nhất định và ngăn ngừa hệ miễn dịch phản ứng với dị nguyên.

Phòng bệnh

Cách tốt nhất để phòng ngừa cơn hen là xác định và tránh tiếp xúc với các dị nguyên và chất gây kích ứng ở trong và ngoài nhà. Những dị nguyên này có rất nhiều loại, như phấn hoa, nấm mốc, không khí lạnh, chất ô nhiễm trong không khí. Các dị nguyên trong nhà gồm mạt bụi nhà, gián, lông động vật, nấm mốc và đặc biệt hay gặp là khói thuốc lá. Ngay cả khi đã giảm tiếp xúc với dị nguyên, người bệnh cũng cần phối hợp với thầy thuốc đề ra kế hoạch quản lý bệnh tốt, tránh tác nhân khởi phát cơn hen, theo dõi hô hấp và điều trị cơn hen sớm.